“Идел” журналы аруның сәбәпләрен ачыклады...

Ни нигә арыйбыз?
Даими талчыгу хисе хәзерге ыгы-зыгылы заманда аеруча киң таралган. Сәламәт кешеләрнең өчтән бере арыганлык хисе һәм йокы туймау белән иза чигә. Шуны әйтергә кирәк, бу авыру дигән сүз түгел, ә дөрес яшәү рәвеше алып бармаудан килеп чыга. Бергәләп моның сәбәпләрен һәм дәвалану ысулларын эзләрбез.
1)    Дөрес вакытта йокламау
Талчыгуның беренче сәбәбе – начар йоклау. Безнең организмның биологик сәгатьләре еш кына эш сәгатенә туры килми, шуның аркасында без вакытында ятып, вакытында тормыйбыз. Бу бигрәк тә төннәрен укыган яки эшләгән кешеләрдә күзәтелә. Экспертлар бәяләвенчә, студентларның 65% йокы бозылудан җәфа чигә. Кеше үзен яхшы хис итсен өчен сигез сәгать йокларга тиеш. Аннан аз йоклаучыларның режимы бозыла. Шуны искәртәсем килә, бүген 5 сәгать йоклап, иртәгә 12 сәгать йоклаганнарның да режимнары нормадан чыга. Сәламәт буласы килгән кеше: “Иртәгә йоклап бетерермен әле”, – дигән сүз әйтергә тиеш түгел!
2)    Организмга су җитмәү
Даими су эчү көне буена энергия бирә. Безнең организмда күп кенә биохимик реакциялар су ярдәмендә бара. Шуңа күрә, даими су эчеп тору зарур. Бигрәк тә спорт белән шөгыльләнгән кешеләргә. Чөнки, аларның су запаслары энергиягә әверелә һәм тир белән чыгып бара. Халыкта шундый фикер бар: “Көнгә 8 стакан су эчергә кирәк”, – диләр. Бу дөрес түгел, чөнки һәр кешенең организмы төрле, су нормасы да төрлечә. Шуңа күрә, үзегезнең гәүдә авырлыгыгызга һәм хәрәкәтләнүегезгә карап эчегез.  
3)    Калорий җитмәү
Хәлсезләнү, талчыгу аз ашаудан яисә калорий җитмәүдән дә булырга мөмкин. Исегездә тотыгыз: калория – ризыктагы энергия берәмлеге. Безнең тәнебез калорияләрне тән җылысын саклау һәм дөрес сулау өчен куллана. Димәк, аз калориялы ризыклар гына ашарга ярамый. Бу диетада утыручылар кылагына.  Без көне буена аксымны, майны һәм углеводны дөрес итеп бүлеп ашарга тиеш. Шушы очракта сәламәтлеккә зыян килмәячәк. 
4)    Аз хәрәкәтләнү
Көне буе утырып кына торган кешеләр, аяк өстендә булганнардан тизрәк һәм дә инде күбрәк арыйлар. Бу факт! Бәлкем, хроник талчыгу синдромы дигәнне дә ишеткәнегез бардыр? Күп кенә тәҗрибәләрдән күренгәнчә, физик күнегүләр арудан арындыра. Алар башны да, тәнне дә ял иттерә. Тик кенә утырган яки яткан кешеләрнең тәне ойый, аяклары сызлый һәм тыннары кысыла башлый. Шунлыктан, алар үзен арган итеп сизә.
Аруның сәбәпләре моның белән генә чикләнми, без иң мөһимнәрен санап киттек. Берәр пункатны үтәмисез икән, иртәгесе көннән дөрес итеп режимны сакларга, күп итеп су эчәргә, дөрес тукланырга һәм дә инде ешрак хәрәкәтләнергә тырышыгыз. 5-10 көннән үзегез дә сизмәстән яшәреп, җиңеләеп китәрсез. Дуслар, сәламәтлек – иң зур байлык!

 Илүзә Ибәтуллина

Фото: Пиксбей