САХАРОВ – ЧОР КЕШЕСЕ

Татарстан Республикасы Милли музеенда «Андрей Дмитриевич Сахаров – чор кешесе» дигән күргәзмә ачылды. Күргәзмә күренекле физик, җәмәгать эшлеклесе һәм хокук яклаучының тууына 100 ел тулу уңаеннан оештырылган. Экспозициянең авторлары «Сахаровның архивы һәм мемориаль фатиры» (Мәскәү), һәм Татарстан Республикасы Милли музее (Казан).

Андрей Сахаров – совет физик-теоретигы, СССР Фәннәр Академиясе академигы, җәмәгать эшлеклесе һәм хокук яклаучы. Совет водород бомбасын булдыручыларның берсе. Ул 1975 елда «халыклар арасында дөньяның фундаменталь принципларына куркынычсыз ярдәм һәм хакимиятне явыз ният белән куллануга һәм кеше дәрәҗәсен арттыруның теләсә нинди формаларына каршы батыр көрәш өчен» Нобель премиясенә лаек була.

Сахаров архивының күчмә күргәзмәсе илебез һәм чит ил музейлары, архивлар, китапханәләр, халыкара оешмалар, массакүләм мәгълүмат чаралары һәм шәхси җыелышлар фондларындагы фотосурәтләргә һәм документларга нигезләнеп булдырылган. Бу таныклыклар Андрей Дмитриевич тормышы турында сөйли, аның эшчәнлеген ачып бирә. Проект тарихның мөһим чорын – хәзерге дөньяның туган вакытын колачлый, һәм бу процессларда академик Сахаров уйнаган рольне бәяләргә мөмкинлек бирә. Атом-төш сугышына каршы көрәш, атом-төш коралын сынауны туктату һәм әйләнә-тирә мохитне саклау, Кеше хокукларын яклау-совет физигын борчыган проблемаларның тулы исемлеге түгел. Аның мирасы хәзер дә актуальлеген югалтмый.

Милли музей күчмә проектны фондлардагы экспонатлар белән тулыландырган. Бу экспонатлар академик Сахаров «рупор» булган гади булмаган, каршылыклы чорны аңларга һәм тоярга ярдәм итә. Сез Чернобыль АЭС авариясен ликвидацияләүченең саклагыч костюмын, совет сугышчысының хәрби формасын-«әфганчы»ны, «әфган халкының рәхмәтеннән» уникаль медален (1988 ел), татар АЭС төзелешенә каршы экологик демонстрацияләр һәм митинглар, сәяси репрессия корбаннарын реабилитацияләү турындагы документлар күрсәтелгән.

Күргәзмә үз эшен 2022 елның 11 гыйнварына кадәр дәвам итәчәк.

Чыганак: ТР Милли музее