Нурбәк Батулла: "Заманча сәнгатьне аңларга кирәкми!"

"Бу заманча сәнгатьне аңламыйм мин", - дигән гыйбарәне еш ишетергә туры килә. Шул турыда бер-ике сүз язасым килә.

Күбегезне тынычландырырга ашыгам: заманча сәнгатьне (гомумән сәнгатьне) аңларга кирәкми! Дөресрәге, сәнгатьне (спектакль-мазарны) акыл һәм хисләр (тоемлау/интуиция) ярдәмендә кабул итү мөмкин. Мин спектакльне аңламасам, икенче ысулны -  хиссиятне кулланырга мәҗбүр булам. Һәм бу бик яхшы! Чөнки безнең төрки бабаларыбызга дөньяны танып белүдә икенче ысул күбрәк ярдәм иткән,-дип уйлыйм. Шуңа күрә без җыр, шигырь сөючән халык булганбыз элек. Ә хәзер? Хәзер хиссият чакраларыбыз (чокырларыбыз) ябылган, тузанланган. Сәбәбе - совет заманында хөкем сөргән материалистик фәлсәфә. Димәк, иң яхшы спектакльләр - аңлашылмый торган спектакльләр. Чыннан да, тере сәнгать ("заманча",- дигән сүздән косасы килә. Сәнгать заманча белән борынгыга бүленми, тере белән үлегә бүленә). Аңлашылмый торган,  сәер булуга омтыла. Сәерлек аша гына яңалыкка чыгып була. "Яңалык" шигарен байрак итеп күтәрә заманча театр. Чөнки яңа, әлегә аңлашылмый торган хисләр кичергәндә минем баш миемдә яңа нейрон бәйләнешләр барлыкка килә. Һәм минем психикам, мием үзгәрешләргә әзерләнә башлый. Тиз үзгәрүчән заманда бу бик кирәкле сыйфат. Димәк, заманча сәер сәнгать милләтне саклап калырга ярдәм итә. Әлбәттә, бу сүз массакүләм (эстрада, попса) турында бармый. Анда киресенчә: кешегә таныш булган хисләрдә уйнап, аның күңел кылларын тибрәтеп акчасын суырып алу. Мин ул күренешкә каршы түгел. Һәр кеше, һәр тамашачы, һәр режиссер үз юнәлешен үзе сайлый. Әлбәттә, кемдер "алтын урталык",-дияр. Алтын урталыкка килер өчен тигезлек кирәк. Әлегә тигезлек юк: 10 спектакльның 9 - искечә куелган. Ләкин кайгырмыйк.

Нурбәк Батулла

Instagram сәхифәсеннән алынды