Логотип Идель
ТАССР 100 ел

Галимҗан Ибраһимовның академик басмасы ТАССР юбилеена бүләк

Бүген татар әдәбияты классигы, энциклопедист-галим, күренекле дәүләт һәм җәмәгать эшлеклесе, Хезмәт Герое Галимҗан Ибраһимовның туган көне. Г.Ибраһимов - ХХ йөз башы татар дөньясында абруйга ия, татар әдәбияте һәм мәдәнияте тарихында тирән эз калдырган әдип.

Галимҗан Ибраһимовның академик басмасы ТАССР юбилеена бүләк
Бүген татар әдәбияты классигы, энциклопедист-галим, күренекле дәүләт һәм җәмәгать эшлеклесе, Хезмәт Герое Галимҗан Ибраһимовның туган көне. Г.Ибраһимов - ХХ  йөз  башы татар дөньясында абруйга ия, татар әдәбияте һәм мәдәнияте тарихында тирән эз калдырган әдип.


Әлеге уңайдан “Татар-информ” мәгълүмат агентлыгында Г.Ибраһимов әсәрләренең 15 томлык академик тупламасының 6-10 томнары нәшер ителү уңаеннан матбугат конференциясе узды. Журналистлар белән очрашуда ТР Фәннәр академиясенең вице-президенты, филология фәннәре докторы, академик Дания Заһидуллина, Г.Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты директоры урынбасары, текстология бүлеге мөдире, филология фәннәре кандидаты, доцент Марсель Ибраһимов, Г.Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты  тестология бүлегенең өлкән фәнни хезмәткәре, филология фәннәре кандидаты Әнисә Алиева, Г.Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты тестология бүлегенең өлкән фәнни хезмәткәре, тарих фәннәре кандидаты Камил Әхсәнов катнашты.
-Татар тарихында, аның төрле чорларында шул чорның йөзен, шул чорның үсеш биеклеген билгели торган шәхесләр бар. Г.Ибраһимов да шундый шәхесләрнең берсе. Ул күренекле язучы, сәясәтче, ихтимагый эшлеклесе. Татар фәненең төрле тармакларын булдыруга, үстерүгә гаять зур өлеш керткән кеше. Без аны журналист буларак та беләбез. Быел Татарстан республикасына 100 ел. Г.Ибраһимов ТАССР төзелүгә гаять зур өлеш керткән һәм хезмәте , каләме белән шушы яңа республиканың барлык үсеш юнәлешләрен билгеләгән. Академиянең беренче прообразы булган Фәннәр академиясе дә Г.Ибраһимов 1925-27 елларда эшләгән гыйльми үзәк тә беренче оешкан, – дип сөйләп узды Дания Заһидуллина.
Әдип томлыкларының басылып дөнья чыгуы зур күренеш. Әлеге хезмәтләрне нәкъ менә Г.Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты галимнәре башкара. Академик басманың беренче биш томы 2018 елда нәшер ителде. Монда Ибраһимовның ХХ йөзнең беренче чирегендә иҗат ителгән әдәби әсәрләре(хикәяләр, повестьлар, романнар һәм бер драмасы) урнаштырылган. 
Г.Ибраһимов  шәхес культы корбаны. Мәгълүм ки, моңарчы аның хезмәтләре тулысынча киң катлам җәмәгатьчелеккә тулысынча тәкъдим ителмәде. Ә инде яңа әзерләнә торган академик басмада язучының киң колачлы эшчәнлеге тулаем урын ала. 6-10 томнарда аның әдәбият һәм тел белеме, сәнгатькә караган хезмәтләре кертелде. Әлеге томнарда урын алган 135 хезмәтнең күпчелеге ХХ йөзнең беренче чирегендә гарәп графикасында басылган, ә 1929 елгы татар алфавиты реформасыннан соң язылган кайбер хезмәтләре исә латин графикасында дөнья күргән.
Галимнәр белдергәнчә, текстларны басмага әзерләгәндә бөтен гарәп һәм латин графикасындагы чыганаклар барланган, чагыштырып өйрәнелгән. 
-6-10 томнарга Г.Ибраһимовның әдәбият һәм тел белеме  буенча хезмәтләре керде. Бу хезмәтләрдә ул тел яки әдәбият теоретигы, әдәбият тәнкыйтьче буларак кына түгел, методист галим буларак та тәкъдим ителә. Томлыкларда текстлар кыскартуларсыз, тулы килеш, җентекле аңлатма һәм искәрмәләр белән әзерләнде. Алар хәзерге чор укучыларга Г.Ибраһимовның фәнни иҗатын, татар  әдәбияты, сәнгате һәм мәгарифе тарихын тулырак күзалларга ярдәм итә, - диде үз чыгышында Марсель Ибраһимов. 
Журналистлар белән очрашуга килгән галимнәр Г.Ибраһимов хезмәтләренә замандашлары тарафыннан язылган тәнкыйди мәкаләләрне үз эченә алган кушымта өлеше академик басманы тагын да баета, дип ышандыра. 
Тарих фәннәре кандидаты Камил Әхсәнов әдипне ялкынлы сәясәтче буларак та телгә алды. Г.Ибраһимовның эшчәнлеге Татарстан белән генә чикләнмәвен ассызыклады.
Академик фән үсешенә зур өлеш керткән галим-әдипнең 15 томлык басмасы 2021 елда эшләнеп төгәлләнәчәк. Соңгы томнарда аның тарихка караган хезмәтләре, публицистикасы, хатлары һәм документлары урнаштырылачак.
 

Текст после содержания указынный в настройках

«Идел» журналы 16+

Теги: ТАССР Галимҗан Ибраһимов

Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа

Нет комментариев